Nu de wereld langzaam maar zeker steeds meer begint over te gaan op duurzame energiebronnen, wordt er over deze overgang ook steeds meer duidelijk. Het is namelijk niet zo dat je even een, twee, drie probleemloos van bijvoorbeeld fossiele brandstoffen overstapt op duurzame energiebronnen. Ook hierbij komen bepaalde uitdagingen kijken. En daarmee liggen er automatisch ook meteen kansen om het in één keer goed te doen. In dit artikel gaan we bekijken wat deze kansen en uitdagingen van de energietransitie precies gaan zijn.
De uitdagingen van de energietransitie
Laten we allereerst beginnen met de duidelijke uitdagingen die er liggen om de energietransitie op een verantwoordelijke, succesvolle manier in te gaan en uit te voeren. Zo zijn er een aantal punten die hierbij een hoofdrol spelen. We hebben het dan bijvoorbeeld over:
- Waardevol ‘afval’: Op het moment dat er steeds meer duurzame energiebronnen worden gebruikt, gaan we zien dat het ‘afval’ dat hierdoor ontstaat, bestaat uit zeer waardevolle materialen. Bij het ontwikkelen en gebruiken van duurzame energiebronnen gebruiken we bijvoorbeeld veel moeilijk te vinden materialen. Voorbeelden hiervan zijn staal, koper en glas. Er ligt dan ook meteen een uitdaging om dit ‘afval’ op een zinvolle manier te verwerken. We hebben er namelijk veel aan om dit niet zomaar op een stapel te gooien en als verloren te bestempelen.
- Snelle vooruitgang: Tegelijkertijd merken we dat er in deze sector sprake is van zeer snelle innovatie. Dit is aan de ene kant natuurlijk een zeer positief punt. Innovatie houdt over het algemeen in dat er betere opties beschikbaar komen ten opzichte van hun voorgangers. Echter komt ook dit met een aantal uitdagingen die we zeker niet over het hoofd mogen zien. Zo betekent innovatie aan de ene kant ook dat eerdere modellen van duurzame energiebronnen ineens niet meer bruikbaar zijn. Ze worden overbodig. Hierdoor ontstaan er afvalstromen die snel veranderen. Logistiek en technisch gezien gaat dit gecompliceerde situaties opleveren. Er is op het moment zelf vaak maar weinig kennis beschikbaar over de manier waarop materialen bijvoorbeeld gerecycled kunnen worden.
- Recyclen: Daarnaast is ook het recyclen van deze materialen zelf iets wat met hele specifieke uitdagingen komt. Ook dit zorgt namelijk voor zeer gecompliceerde logistieke processen. Specifieke materialen zijn bijvoorbeeld afkomstig van verschillende locaties, in grote hoeveelheden. Bovendien is het design van duurzame energiebronnen er lang niet altijd op bedacht dat er sprake gaat zijn van recycling. Dit bemoeilijkt het proces dan nog net een stukje meer. En dan hebben we het nog niet eens gehad over het recyclen van gevaarlijke materialen. Hier komen weer hele specifieke behandelmethodes bij kijken.
Wanneer je al deze uitdagingen bij elkaar optelt, begrijp je direct dat er nog veel ruimte voor verbetering is. Dit soort zaken dienen duidelijk en gedetailleerd verwerkt te worden, zodat het hergebruik van specifieke materialen een vast recept wordt. Al met al houdt dit vooral in dat er een hoop kansen liggen met betrekking tot de energietransitie. Het opbouwen van een circulaire economie heeft hierbij de prioriteit.
De kansen van de energietransitie
Uitdagingen veranderen op een gegeven moment altijd in kansen. Het is slechts een kwestie van goed omgaan met de aangeleverde informatie. In principe is het duidelijk dat er bepaalde uitdagingen zijn. Op de volgende manieren zijn deze om te zetten in kansen:
- Eco-design: Om te beginnen helpt het de energietransitie enorm wanneer we gaan werken met eco-design. Een eco-design is recyclevriendelijk. Bij het produceren van de verschillende materialen voor de energietransitie gaat men dan rekening houden met dit einddoel. De duurzame energiebronnen zijn er dan op berekend dat ze in een later stadium opnieuw deel gaan uitmaken van de energietransitie. Dit vergemakkelijkt het hergebruik van de specifieke materialen aanzienlijk.
- Recycling doelen per materiaal: Tegelijkertijd is het zaak dat er specifieke recycling doelen komen. En dan vooral gespecificeerd per materiaal. Hierdoor is het voor de gehele industrie duidelijk wat er per materiaal allemaal mogelijk is. En wat er in principe mogelijk MOET zijn. Met specifieke doelen qua recycling per materiaal weet iedere producent waar het aan toe is. De energietransitie gaat dan op een maximaal duurzame manier verder.
- Verantwoordelijkheid voor producenten: Heel belangrijk is daarbij dat er uitgebreide verantwoordelijkheid bij de producenten wordt gelegd. Zij zijn er uiteindelijk verantwoordelijk voor in welke mate bepaalde materialen te recyclen gaan zijn. Zodoende is het ook zaak dat ze ervoor verantwoordelijk worden gehouden. Het is een van de belangrijkste manieren om verandering in de energietransitie te verzekeren. Hoe uitgebreider dit vooraf geregeld gaat zijn, hoe minder onduidelijkheid er ook ontstaat.
Al met al is er zeker dus nog werk aan de winkel. Desalniettemin is er wel licht aan het einde van de tunnel. Voor een optimaal verloop van de energietransitie zijn de uitdagingen en bijbehorende kansen duidelijk. Nu is het nog een kwestie van deze informatie in de praktijk toepassen.